De invloed van generaties op ons voedingspatroon

Ons voedingspatroon wordt beïnvloed door uiteenlopende factoren. Denk aan je omgeving, maar ook aan je financiële situatie. Een heel bepalende factor waar je in eerste instantie misschien niet aan denkt is de generatie waartoe je behoort. Inga Blokker, directeur van het FoodService Institute Nederland (FSIN), vertelt hoe verschillende generaties met eten omgaan en welke trends zij op het gebied van voeding signaleert. Welke trends zijn dit precies en hoe beïnvloeden deze de zorg?

Van de stille generatie tot generatie Z

Het FoodService Instituut Nederland (FSIN) is een onafhankelijk kennisplatform, opgericht door diverse grote bedrijven in de foodservicemarkt. Het FSIN doet onder meer onderzoek naar het bestedings- en eetgedrag van de verschillende generaties. De consumptie buitenshuis staat daarbij centraal. Het kennisinstituut analyseert cijfers en trends, op basis waarvan het prognoses voor de toekomst van de foodservicemarkt doet. In Nederland leven momenteel mensen die behoren tot de stille generatie (1920-1945), de babyboomers (1946-1965), generatie X (1966-1979), de millennials (1980-1995, ook wel generatie Y) en generatie Z (1996-2012). De stille generatie maakte de Tweede Wereldoorlog en het begin van de wederopbouw mee. De babyboomers behoren tot de naoorlogse generatie, waarvan de oudste lichting sinds 2011 met pensioen is. Generatie X werd volwassen in een welvaartsstaat én tijdens een economische crisis. De millennials groeiden op in een tijd van snelle technologische ontwikkelingen en economische welvaart. En generatie Z bestaat voornamelijk uit jongeren en kinderen. Dit is de eerste generatie die altijd toegang tot internet heeft gehad. Door de verschillende periodes en omstandigheden waarin zij opgroei(d)en, heeft elke generatie haar eigen kenmerken, gedragingen en behoeften.

Jongere generaties zijn heel bepalend

Volgens Inga Blokker zijn de verschillen tussen de oudere en jongere generaties aanzienlijk: ‘De laatste jaren zien wij de opkomst van de millennials en generatie Z. Dat deze ook wel de gemaksgeneraties worden genoemd, is niet voor niets. Bij de trends die wij signaleren, staat gemak veelal centraal. Millennials en generatie Z’ers zijn buitenshuisgedreven en consumeren regelmatig buiten de deur. Daardoor hebben zij veel invloed op de omzetontwikkeling. Bovendien moeten veel generatie Z’ers nog volwassen worden. Daarmee hebben zij een heel bepalende rol in de ontwikkeling van de foodservicemarkt.’

Trend 1: Gemak

‘Zowel voor de jongere als oudere generaties is gemak een thema, ze vullen het alleen anders in. De babyboomers zijn consciëntieuzer en minder impulsgedreven en kiezen bewuster voor een genietmoment dan de millennials en generatie Z’, vertelt Inga Blokker. ‘Deze jongste generaties zoeken laagdrempelige genietmomenten en belonen zichzelf met eten. Tegelijkertijd geven zij per keer minder aan eten en drinken uit. Het is voor hen vanzelfsprekend om heel regelmatig buiten de deur te eten. Dit past bij hun hoge leeftempo.’

Trend 2: Gezondheid

‘Gezondheid is voor alle generaties een belangrijk thema, maar zij gaan daar heel verschillend mee om. Je zou, onder andere door de media, misschien verwachten dat vooral jongeren hier bewuste keuzes in maken. Toch zijn het veelal de ouderen die bezig zijn met een gezonde leefstijl. Goed eten en drinken is voor hen een belangrijk middel om gezond te blijven en zo lang mogelijk te leven’, aldus Inga Blokker. ‘Jongeren kunnen zich, doordat zij nog een heel leven voor zich hebben, wel een ongezond momentje veroorloven. Bovendien is hun houding ten opzichte van gezondheid in sterke mate afhankelijk van hun opleidingsniveau, hun werk en wat zij gewend zijn. Is het bij ouderen echt een kwestie van “practice what you preach”, bij jongeren is er een verschil tussen wat zij zeggen en daadwerkelijk doen. Dit komt ook weer doordat zij graag voor een gemaksalternatief kiezen als genietmomentje en als beloning.’

Gezondheid in de zorg

De kennis over goede en gevarieerde voeding in de zorg groeit. Onder andere binnen het Nationaal Preventieakkoord, dat de overheid en tientallen maatschappelijke organisaties gezamenlijk opstelden met als doel Nederland gezonder te maken, speelt voeding een belangrijke rol. Ook groeit de aandacht voor het belang van een gezonde woon-/ werkomgeving en het stimuleren van goede voedingskeuzes. Het bieden van persoonlijke zorg die aansluit op de voorkeuren en behoeften van cliënten of patiënten heeft hierop een positieve invloed.

Trend 3: Duurzaamheid

‘Duurzaamheid is een groot en tegelijkertijd behoorlijk ingewikkeld thema, waar binnen de generaties heel verschillend mee wordt omgegaan. Een grote groep mensen interesseert het simpelweg niet zo. Bovendien willen consumenten soms wel en soms niet voor duurzame oplossingen betalen’, legt Inga Blokker uit. ‘De jonge generaties weten vaak niet waar ze moeten beginnen. Na een lange dag werken kost het hun behoorlijk wat inspanning om in de supermarkt op duurzaamheid te letten. Zij staan dan voor keuzes als komkommer in plastic of zonder plastic. Deze jonge generaties verwachten dat de overheid en het bedrijfsleven dit makkelijk voor hen gaan maken.’

Duurzaamheid in de zorg

Initiatieven als de Green Deal ‘Duurzame Zorg voor een Gezonde Toekomst’ en de Mileuthermometer Zorg laten zien dat er ook in de zorg al veel aandacht is voor duurzaamheid. Bovendien kunnen zorginstellingen kiezen uit een steeds duurzamer assortiment. Zo nemen seizoensproducten en producten van eigen bodem in populariteit toe en zijn de wegwerpartikelen tegenwoordig van duurzaam materiaal gemaakt. Ook het assortiment van de zorginstellingen zelf wordt steeds duurzamer. Een tool als de MVI Monitor geeft zorginstellingen inzicht in hoe duurzaam (en gezond) het voedingsaanbod is.

Trend 4: Vakmanschap

De babyboomers zijn gewend om zuinig te leven. Dat heeft als gevolg dat ze zichzelf niet makkelijk veel luxe gunnen. Uit eten gaan is bijvoorbeeld iets wat je niet op regelmatige basis doet. De millennials en generatie Z streven een leefstijl na die zich kenmerkt door gemak en genieten, maar zij hebben niet altijd het geld hiervoor. De opkomst van de gemaksgeneraties gaat daardoor gepaard met middelmatige luxe. Inga Blokker: ‘Op productniveau proberen zij een bepaalde leefstijl in stand te houden door luxere middelen aan te schaffen, die zij zich wel kunnen veroorloven. Daarbij kun je denken aan producten zoals truffelmayonaise, verse pasta, ambachtelijk brood en andere handmatig bereide producten. Qua gedrag willen zij ondanks een beperkt budget toch regelmatig buiten de deur kunnen eten. Dit is onder andere mogelijk door concepten als discount dining.’

Trend 5: Inclusiviteit

De babyboomgeneratie maakt zich niet druk om gelijke behandeling, simpelweg omdat ze dit niet bezighoudt. De term inclusiviteit is helemaal van nu. Kortgezegd betekent het dat iedereen wordt geaccepteerd, zoals hij of zij is.

Dit is ook duidelijk terug te zien op het gebied van eten en drinken. ‘Voor de jonge generaties is eten en drinken een middel waarmee zij kunnen laten zien hoe zij in het leven staan. Daarom is het bijvoorbeeld belangrijk dat eten en drinken ook instagrammable is, het moet deelbaar zijn. Met hun keuzes op het gebied van wat en waar zij eten, kunnen zij kleur geven aan hun online identiteit. Voor een horecaconcept kan dit lastig zijn, omdat de persoonlijke voorkeuren tegenwoordig sterker zijn en meer uiteenlopen’, aldus Inga Blokker.

Inclusiviteit in de zorg

Zorginstellingen streven ernaar dat al hun cliënten of patiënten zich zoveel mogelijk thuis voelen. Gastvrijheid speelt daarbij een grote rol. Dit uit zich onder andere in persoonlijke aandacht, een sfeervolle omgeving, vriendelijke zorgmedewerkers en goed eten en drinken. Op het gebied van voeding is het belangrijk om goed aan te sluiten op de persoonlijke voorkeuren en behoeften van een cliënt of patiënt. Favoriete gerechten bereiden, volop keuze bieden uit vegetarische of veganistische maaltijden en rekening houden met persoonlijke smaak, zijn hiervan goede voorbeelden.