SUP verboden! Welke disposables dan wel?

Dit zijn de beste alternatieven

Sinds vorig jaar zijn Single-Use Plastics (SUP) niet meer toegestaan. Dat betekent dat je geen wegwerpplastic, zoals rietjes, bordjes en bestek, meer mag gebruiken. Het goede nieuws is dat er verschillende alternatieven zijn. Aan het woord komen Roely Wouters, teamhoofd personeelsrestaurant, van het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht en John Verberne, manager bedrijfsvoering facilitaire zaken, van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen over de oplossing die voor hen het beste werkt. Ontdek waarop zij hun keuze baseerden en wat de voor- en nadelen zijn van alle alternatieven voor wegwerpplastic.

Single Use Plastics

De wetgeving rondom SUP is per 3 juli 2021 gewijzigd. Verschillende plastic wegwerpproducten, ook wel disposables, zijn sindsdien verboden. Dit plasticverbod staat samen met veel andere maatregelen in de Europese SUP-richtlijn. Deze richtlijn stelde de Europese Commissie op om de enorme plasticsoep in de zeeën en oceanen flink terug te dringen. Wil je meer weten over de SUP-wetgeving? Lees dan hier ook dan ook ons eerder geschreven artikel over SUP.

Wat valt onder wegwerpplastic?

In de SUP-richtlijn staat om welke soorten wegwerpplastic het precies gaat in zorg. Dit zijn de volgende plastic producten:

Wegwerpbestek (vorken, messen, lepels en eetstokjes);
Wegwerpborden en bekertjes;
Rietjes (behalve als medisch hulpmiddel);
Wattenstaafjes;
Roerstaafjes voor dranken;
Voedsel- en drankverpakkingen van EPS (piepschuim), zoals koffiebekers en voorverpakte vleesbakjes.

Wegwerpplastic: dit zijn de alternatieven

Wil je geen disposables meer gebruiken? Dan kun je overstappen naar porseleinen servies en roestvrijstalen bestek. Vind je disposables in sommige gevallen toch nog handig? Dan zijn er verschillende alternatieven voor plastic. Ontdek in dit overzicht welke andere mogelijkheden er zijn én de voor- en nadelen daarvan.

	Voordelen	Nadelen
Porselein	Niet poreus Makkelijk te reinigen (hygiënisch) Duurzaam Kan tegen hoge en lage temperarturen	Voorraad goed bewaken, omdat mensen het niet altijd terugbrengen Vaatwasser nodig
Karton	Geen vaatwasser nodig (en dus minder waterverspilling en minder personeel nodig)	Na eenmalig gebruik weggooien wordt slap bij het gebruik van vloeistof (rietje*) Niet zo sterk (bestek bij het snijden van een broodje of vlees)
Suikerriet	Geen vaatwasser nodig (en dus minder waterverspilling en minder personeel nodig) Kan tegen temperaturen van -18 tot 150 graden	De suikerrietteelt kost veel water
Bamboe	Geen vaatwasser nodig (en dus minder waterverspilling en minder personeel nodig) Stevig Prettig mondgevoel	Na eenmalig gebruik weggooien Niet altijd leverbaar
RVS	Sterk Makkelijk te reinigen (hygiënisch) Duurzaam Kan tegen hoge en lage temperaturen	Voorraad goed bewaken, omdat mensen het niet terugbrengen Vaatwasser nodig
Hard plastic	Makkelijk te reinigen Duurzaam	Verdwijnt, omdat mensen het niet terugbrengen Wordt per ongelu weggegooid Niet zo sterk (bestek breekt bij het snijden van een broodje of vlees)
Hout	Geen vaatwasser nodig (en dus minder waterverspilling en minder personeel nodig)	Eet niet lekker (splintertjes) Messen snijden slecht Zorgt voor smaakverandering
Palmblad	Geen vaatwasser nodig (en dus minder waterverspilling en minder personeel nodig) Kan tegen hoge en lage temperaturen	Na eenmalig gebruik weggooien Niet zo sterk (bestek breekt bij het snijden van een broodje of vlees) Bestek kan scherpe randjes hebben
Gerecycled papier	Geen vaatwasser nodig (en dus minder waterverspilling en minder personeel nodig)	Wordt slap bij het gebruik van vloeistof (rietje*) Na eenmalig gebruik weggooien

* medische rietjes mogen nog wel.

Ook is het goed om te weten dat bioplastics en papier met kunststof coatings onder de SUP wetgeving vallen en niet vanzelfsprekend ingezet mogen worden daar het een duurzame oplossing lijkt.

Wegwerpservies van bamboe en suikerriet voor het St. Antonius Ziekenhuis

Roely Wouters is teamhoofd van het personeelsrestaurant van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein : ‘Duurzaamheid is voor ons een belangrijk aandachtspunt. Patiënten eten van porseleinen borden en met gewoon bestek. Voor het personeel hebben we disposables als men buiten of op de afdeling wil eten. In coronatijd is dat lastiger, omdat zij nog vaak op verschillende plekken in het ziekenhuis eten. We merken dat porseleinen borden en gewoon bestek heel vaak verdwijnt. Door corona waren we daarnaast genoodzaakt om disposables te gebruiken vanwege het feit dat we veel minder mensen kwijt konden in ons personeelsrestaurant door de 1.5 meter regel. Voorheen was dat wegwerpplastic, maar vanwege de SUP-wetgeving moesten we op zoek naar een alternatief. Nou, dat viel niet mee! De verschillen tussen alle mogelijkheden zijn groot. We probeerden diverse alternatieven, . et was echt zoeken naar de beste kwaliteit. Vorkjes braken af en met de messen kon je niet eens snijden.

Uiteindelijk kozen we voor bamboebestek en suikerriet borden voor het personeelsrestaurant en dit had verschillende redenen. Bamboe ziet er gewoon goed en leuk uit. Dat vinden wij heel belangrijk. De borden en de schaaltjes ogen verzorgd. Bovendien eet bamboe lekker. Er komen geen splintertjes af en de messen snijden goed. Het personeel reageerde dan ook enthousiast. Ze moesten wel even wennen aan het bestek, maar daarna vonden ze het prima.

De SUP-wetgeving was best een uitdaging: van plastic koffiebekertjes naar kartonnen koffiebekertjes.

Geen wegwerpservies in het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen

Ook in het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen, waar John Verberne manager bedrijfsvoering facilitaire zaken is, speelt duurzaamheid een grote rol: ‘Dit is al jaren een thema binnen facilitaire zaken. Als manager van deze unit moedig ik dat natuurlijk alleen maar aan. We kijken onder andere naar onze afvalstromen, energieverbruik en disposables. Dat laatste werd urgenter door de SUP-wetgeving: we konden geen plastic disposables meer gebruiken. We stapten over van plastic naar kartonnen koffiebekertjes. En we gingen verder met verduurzamen.

Jaren geleden stapten wij namelijk over op ontkoppeld koken. We serveerden diepvriesmaaltijden, op mooie borden met bestek, maar dit waren wel disposables. Het voordeel was dat we geen vaatwasser meer nodig hadden. Toen we afgelopen jaar een nieuwe verpleegafdeling kregen door de samenvoeging van twee vleugels, bood dit weer nieuwe mogelijkheden. Deze keer wilden we geen disposables meer gebruiken en kozen wij voor het regenereren van koelverse maaltijden op porseleinen borden. Hierdoor hadden we juist wel een vaatwasser op de afdeling nodig. Dit bracht een heel andere uitdaging met zich mee: de serveerwagens werden er veel te zwaar door. Daarom zijn we inmiddels overgegaan op serveerwagens met een motortje. Nog niet op alle afdelingen kunnen we deze kostbare transitie inzetten. Daarom kiezen we voor een tussenoplossing op de nog niet verbouwde verpleegafdelingen: hard plastic. Je kent ze wel: van die Mepal borden die je ook op vakanties als je kampeert gebruikt. Deze zijn niet zwaar, opnieuw te gebruiken en vaatwasbestendig. Bovendien leverde bovenstaand een besparing van maar liefst 85% op ten opzichte van de eerdere disposables!’

Aan de slag met alternatieven voor wegwerpplastic

Nu plastic wegwerpservies niet meer mag is het tijd om na te denken over duurzame alternatieven. De sup wetgeving staat niet op zichzelf er zijn ook andere aspecten van duurzaamheid die een rol spelen, zoals een duurzaam en gezond assortiment. Om hier inzage in te krijgen hebben wij een MVI monitor ontwikkeld en kunnen we samen kijken hoe duurzaam en gezond jouw assortiment is en waar nog winst te halen is. Download hieronder onze MVI-brochure voor meer informatie.

Download brochure